Arkadaş=Friend, Dost=?

Pazar gününe Dücane Cündiğlu'nun videolarını izleyerek başladım. İlgileniyorsanız TRT'de yayınlanan, Beyaz Sayfa programına şu linkten ulaşabilirsiniz. Dücane Hoca programda dosttan bahsetti. İnsanın çok sayıda arkadaşı olabileceğinden, ancak o kadar çok dostunun olmayacağından. ''İnsan arkadaşlarına her şeyini söylemeyebilir, ailesine, hatta eşine de. Ama dosta sır olmaz.'' dedi.

Bekar biri olarak eşten ayrı gayrı nasıl oluru anlayamasam da, bana göre de dost ile arkadaş arasında farklılık var. Kaldı ki; googledaki kaynaklara göre arkadaş kelimesi de ''arka taştan'' gelme.Eski Türkler'de askerler savaşırken arkadan gelebilecek herhangi bir saldırıyı kontrol edebilmek için sırtlarını ağaca, kayaya veya taşa vererek ok atarlarmış.Arka taş; arkadaş olarak dilimize yerleşmiş.Arkadan vurmayacak, samimiyetine güvenebileceğiniz kişi anlamında. Bir de bundan da ötesine dost demişiz.

İngilizce ve Almanca'da dostun da, arkadaşın da karşılığında tek kelime var: Friend - Freund. Bizdeki gibi dost, arkadaş, ahbap, yaren diye farklı önemler verilerek, ayrı kelimeler kullanılmamış.Dil kültürün en temel göstergesi. Bir konu hayatımızda çok yer tutuyorsa, dilimizde de daha az önemlilere göre daha çok yeri oluyor.

Batı kültüründe herkes bir; dost da, arkadaş da. Hepsi bir derken; herkes dost mertebesinde anlamına gelmiyor.Kimseye kolay kolay güvenmiyorlar.Birliktelikler  çıkar temeline dayalı. da olabiliyor. Sırları paylaşmak, açık olmak herkese göre değil. Komşuluk ilişkilerinin gelişmiş olduğu pek söylenemez. En ufak bir anlaşmazlıkta birbirlerine dava açabiliyorlar örneğin. Tabii genelleme yaparsak. İstisnalar her zaman, her toplumdan çıkıyor. Kültürümüzde dostluk var diye, vefa var diye; bizde hiç çıkarcı, kazanırken yanından ayrılmadığı kişilerin yanından şartlar değişince hemen kaçanlar yok mu? Var.

''Güneş doğudan doğacak'' diyorlar. Güneşin her sabah doğuşunun yanısıra, aydınlanmanın da dünyaya doğudan yayılacağı anlamında. Nitekim bilinç ve ahlaktaki yükselmeden önce, ekonomideki seyir doğuya doğru kaymaya başladı. 2025'lerde Çin'in dünyadaki bir numaralı güç olmasına artık kesin gözüyle bakılıyor. Amerika her ne kadar liderliği kaptırsa da, geri kalmış memleketler gibi olmayacak tabi ki. Ancak Hindistan'ın arkasına düşebilir. Bu iki ülke dışında en hızlı büyüme kaydeden ülkeler Brezilya ve Türkiye.

Brezilya batıda bile olsa, Latinliğinin verdiği sıcakkanlılıkla insanları dostane tavır içinde. Bizim de son dönemde kapmaya çalıştığımız ''ne olursa olsun mutlaka kazan'' mottosunu bir yana bırakırsak; azmimizle, değerlerimizle; her şeyden önemlisi gönlümüzle dünya arenasında önemli bir yer elde edeceğimize inanıyorum. Batılılaşmazsak tabi. Yoksa arkamızı dönebileceğimiz arka taşlar kalmayacak. Dostlar olmazsa, can damarları olmazsa ne olur bilemem.