Bencillik

Ayn Randt'ın ''Bencilliğin Erdemi'' isimli kitabını okuduğumda, bencilliğin aslında benim algılamış olduğum gibi insani değerlerden ve vicdandan uzak bir kavram olamayabileceği hakkında düşünmüştüm.Ona göre kendini seven insan bencildi ve hayatını kendi çıkarlarına en iyi olabilecek şekilde düzenleyebiliyordu. İş dünyasında yükselenlere baktım.Çoğu ciddi anlamda bencildiler. Saçlarını eşlerine süpürge eden kadınlar aldatılıyor; eşine karşı çok talepkar olanlar el üstünde tutuluyordu. Oysa tam tersinin olması daha doğru değil mi? Vericiliğin ödüllendirilmesi, anlayışın takdir edilmesi, birbirini düşünerek, kollayarak, birlikte ilerlenmesi? Gel gör ki gerçek hayatta çıkarlarını en iyi kollayan bencillerin ayakta kalabildiği düşünülüyor. Kazananın yanında olan, menfaati yoksa herkesi hemen satabilen, ilgisinin karşılığını nakit isteyen benciller...

Bu ara yeğenim bende kalıyor, genç daha ve ilişkilerle ilgili kitaplara da çok meraklı. Oralarda okuduklarından bahsediyor bana ara ara. Genelde ''elde olmayın, çektirin'' tarzı taktikler veriliyor. Yazarları zekada Ayn Randt'a yaklaşmaktan uzak görünseler de bir nevi bencilliğe övgü ekseninde dolanıyorlar.

Bu tatktiklerin benim üzerimde işe yarayıp yaramadığını düşündüm. Her şeyden önce  bir amaca ulaşmak için, planlı, programlı yapılıyorlarsa sahteliği seziliyor ve itici oluyor. Ayrıca çok büyük bir çoğunluk böyle davrandığı için fark yaratılamıyor. Hayat ta bazen o kadar zorlayıcı olabiliyor ki, insanın çevresinde bencil tabiatlı kişilere ihtiyacı olmayabiliyor. Demek ki bencilliği yüceltmek olgunlukla, tecrübe ve motivasyonlarla çok alakalı. Oyun isteyen, rekabetçi yapıda olan kişiler bencillere çekilebiliyor. Çıkarcı, numaracı, burnunu sürten tipler, peşte koşmayı seven kişilere çekici gelebiliyor. Bir de güzel davranışın sıcaklığını, güzelliğini görenler var. Hayatta yapayalnız kalmış, düşmüş, diz kapakları kanamış ve birisi elini uzatmış onu yerden kaldırmak için. Başka birisi çorba yapmış, başkası da saçlarını okşamış. Onları gördükten sonra insan; kendisini itenlere, elindeki avcundaki herşeyi almaya çalışanlara, bencillere zamanını, ilgisini, gönlünü verebilir mi artık? İçtiği çorbanın sıcaklığını unutabilir mi? Tekrar oyunlara ve bencillerin dünyasına dalabilir mi? Neden dalsın?

Yaşamda bencillerin kazanıyor gibi görünmesi, saçını süpürge eden kadının bencilliğinin çok daha süptil ve içten pazarlıklı olmasından dolayı olabilir mi? Tüm fedakarlıkları karşısındakini köleleştirmeye yönelik, asıl bencil kendisi olamaz mı? Demek istediğim yaşam bencilleri ödüllendirmiyor. Kendini sevmek güzel, hayatını güzelleştiren insanlarla olmak, zararlı davranışları, alışkanlıkları dönüştürmek, arınmak. Hiç bir şey katmayan sohbetlerle zaman kaybetmektense, kalıcı, değer veren işlerle uğraşmak. Böyle birisi dışarıdan rahatlıkla bencil olarak algılanabilir. Sonuçta ''hayır'' diyebilen bir insan.Ancak bencillikle karıştırmamamak, sadece davranışlarla yargılamamak gerek.Ayırt edici olan niyet ve samimiyet.